Aardappelen rooien in de nacht, iets dat dit seizoen aan de orde van de dag was

29-10-2020

Onze aardappelen liggen nu ruim een week in de schuur.
We mogen van geluk spreken, want niet alle aardappelen zijn overal nog geoogst.
Ook dit jaar zijn kosten noch moeite gespaard om de oogst binnen te halen.
Dat ging namelijk, net zoals vorig jaar, niet vanzelf.

Na een lange droge periode begon het eind september toch te regenen.
Net op het moment dat de oogst zich aandiende.
Vanaf 23 september viel in twee weken tijd op onze percelen 168 mm aan neerslag.
Een hoeveelheid die normaal in de maanden augustus en september sámen valt.
Half oktober werd het rooien door boeren en loonwerkers weer opgepakt.
Er was grote achterstand, het werk had bijna drie weken stil gelegen.
We gingen ons schrap zetten en voorbereiden op het ergste.
Immers, alle regen had de kleigrond geen goed gedaan.

Alle begin is moeilijk
Maandagochtend 19 oktober startten wij met de oogst.
De loonwerker had de rooimachine op ‘oorlogsstand’ staan.
Alle instellingen zodanig dat er maximaal gereinigd kan worden.
Het is uiteindelijk de bedoeling aardappelen in de schuur te krijgen en niet alleen maar grond.
Maandagnacht had het helaas nog bijna 3 millimeter geregend.
Niet veel, maar genoeg om de klei nog net iets plakkeriger te maken.
De rooimachine kroop over het land.
Waar we normaal gesproken 3-4 km/u kunnen rijden bleef de teller nu op 1,7 km/u steken.

Het vooruitzicht was een lange werkdag (en nacht).
Op het erf ging ook niet alles vlekkeloos.
De grote hoeveelheid grond die meekwam liet zich niet eenvoudig uitzeven.
Transportbanden liepen vol én warm en sprongen geregeld in storing.
We besloten door te rooien, zonder te stoppen voor koffie of middageten.
Iedereen kon eten en drinken pakken wanneer ze wilde.
Om 18:30 uur namen we voor het eerst even tijd voor een goede maaltijd.
Even rust, geen draaiende machines en herrie. Tijd om op te laden.

Nachtwerk
De volgende dag werd weer regen opgegeven, rond 11:00 uur zouden de eerste buien vallen.
We hadden echter nog maar 4 hectare gerooid, iets meer dan de helft.
Tegen de avond was de grond iets gedroogd en kon de rooier gelukkig harder rijden.
We spraken af nog een kleine 2 hectare te doen, dan volgde de rest de volgende ochtend.

Maar nog geen 2 uur na het eten brak een onderdeel van de rooier.
Een tegenvaller aangezien de snelheid er nu beter in zat.
We besloten het onderdeel te vervangen en daarna verder te gaan.
Het was zo’n anderhalf uur later voordat alles weer reed.
De tijd ging ongemerkt snel, opeens was het al dinsdagmorgen 01:00 uur.
We rooiden nog een aantal kipwagens om er zeker van te zijn dat we de rest voor de regen konden afmaken.
Het was uiteindelijk rond 02:30 uur dat we stopten.

Aflossing
De volgende, verse ploeg ging om 06:30 uur weer verder.
Voor mij zelf was het een kort nachtje, met 3 uurtjes slaap.
Ik stapel de volle kisten in de bewaarplaats en doe dat het liefst zelf.
Maar ik troostte me met de gedachte dat het om 11:00 uur zou gaan regenen.
Als de oogst dan binnen was, kon ik nog wel wat slapen.

Maar zoals vaak liep het toch net even anders.
Ik had me vergist in het aantal kisten dat ik nog had en besefte dat ik tekort kwam.
Op korte termijn kon ik nergens kisten of een bewaarplaats vinden.
Dus moesten we om 09:30 uur noodgedwongen stoppen, met nog ongeveer een kleine hectare te rooien.

Wel regen, geen regen?!
En die regen? Die kwam niet.
De rooimachine vertrok naar de buurman en kon gelukkig daar verder.
Ik ging de laatste kisten nog stapelen en ‘afzeilen’.
Het was inmiddels 12:30 uur en tijd voor lunch, daarna even m’n bed ingedoken.
Maar echt slapen lukte niet.
Nu de regen niet was gekomen, kon ik nog wel even de sporen op het land lostrekken.
Dus zat ik om 14:30 uur weer op de trekker.
Na een paar uurtjes was deze klus ook geklaard.

De buurman en ik helpen elkaar met de oogst als dat nodig is.
Zodoende schoot ik hem ’s avonds om 21:00 uur te hulp.
Ook nu was het plan: door rooien tot het niet meer ging.
Want woensdagochtend ging het toch écht regenen!
De hele nacht aan de transportband gestaan om kluiten eruit te rapen.
Ook hier ging het niet vanzelf, de grondsoort is vergelijkbaar met de onze.
Het miezerde geregeld, maar het regende niet hard genoeg om te stoppen.
Tot 07:00 uur ’s morgens, na één flinke bui was de strijd wel gestreden.

Ik keerde huiswaarts en kon rond 08:00 uur aanschuiven aan ’t ontbijt bij vrouw en kinderen.
Daarna eindelijk naar bed, om wat uurtjes slaap in te halen.
Maar de klus was nog niet geklaard, ook bij de buurman zat nog ongeveer 2 hectare in de grond.
Die zouden we zodra het kon eerst gaan rooien.

Afdwingen
Woensdagochtend had het uiteindelijk ruim 15 mm geregend.
Ik had niet verwacht dat we die week het werk zouden hervatten.
Totdat donderdag begin van de middag mijn buurman belde; we gaan het straks weer proberen.
Met enig pessimisme vertrok ik naar ‘de overkant’ om te gaan helpen.
De eerste vrachten waren om moedeloos van te worden, veel grond kwam er mee met de aardappelen.
Toch gingen we door, gelukkig ging het steeds beter.
Na een kort overleg was de kogel door de kerk; doorgaan tot de aardappelen eruit zijn.
Zo geschiedde en ’s nachts om 03:00 uur was het rooien klaar.
De twee volle kipwagens met aardappelen werden de volgende morgen gelost.

Het was dus inmiddels vrijdagmorgen, de loonwerker kon verder naar een andere klant.
Inmiddels had ik een bewaarplaats elders gevonden voor de resterende hectare.
Zondag werd weer regen opgegeven, ik wilde alles op alles zetten om voor die tijd klaar te zijn.
In overleg met de loonwerker werd besloten om zaterdagavond het laatste stukje te rooien.

Het einde in zicht!
Kipwagens werden ‘ingevlogen’ om vol te rooien, het lossen zouden we maandag wel doen.
De rooimachine startte zaterdag om 21:30 uur en zondag om 01:00 uur was de laatste kipwagen vol.
Wat was ik blij dat de aardappelen uit de grond waren!
Het was toch al laat en ik besloot ook het laatste stukje land nog even te cultivateren.
Uiteindelijk stapte ik moe maar voldaan om 03:00 m’n bed in…
Maandagmorgen wachtte het laatste klusje; het lossen van de 6 vrachten aardappelen.

Nu, ruim een week later, ben ik weer een beetje bijgekomen van de gebroken en korte nachten.
Terugkijkend hierop lijkt het wel gekkenwerk, maar op dat moment sta je daar niet bij stil.
Uiteindelijk wil je de oogst, waar je het hele seizoen mee bezig bent geweest, binnen hebben.
Dank aan iedereen die heeft meegeholpen, in het bijzonder de mensen van Dick Klok Cultuurtechniek.
Zij hebben hun stinkende best gedaan en bij nacht en ontij ons geholpen!

De consument aan zet
Nu is het de beurt aan u, als consument.
Als u voor het schap staat bij bijvoorbeeld de Albert Heijn (waar onze aardappelen straks liggen).
Sta dan nog eens stil bij bovenstaand verhaal.
En bedenk dan even wat er aan vooraf is gegaan om deze aardappelen te krijgen waar ze liggen.
Dat het niet vanzelf gaat om iedere dag verse en gezonde producten in de winkel te hebben.

Koop dan vervolgens een zakje aardappelen.
Dan zorgt u ervoor dat onze aardappelen in ieder geval een goede bestemming krijgen.
En het helpt ons om (een klein beetje) te krijgen wat we hebben verdiend!